niedziela, 8 marca 2020

Foe - John Maxwell Coetzee

Czy pisarz może być kreatorem świata, w tym sensie, że stwarzając realistyczne postacie, miejsca i sytuacje, wplatając w powieść elementy swojego otoczenia, sam staje się jednocześnie uczestnikiem opowieści? Czy postacie na łamach tworzonej powieści zaczynają żyć własnym życiem i to one chcą opowiedzieć swoją historię? Czy zaczyna ona żyć własnym życiem i wywiera presję na swym twórcy? Czy w reszcie twórca ma koniec końców wpływ na swą opowieść, czy jest tylko jej inicjatorem, a następnie słucha tylko stworzonych bytów?

Dekonstrukcja znanej każdemu powieści dokonana za pomocą narratora, który zaczyna przyglądać się temu, co przed czytelnikiem ukryte. Może historia kryje tajemnice nie znane czytelnikowi? Może postacie wręcz czytelnika okłamują? Ale w jaki sposób mogą kłamać, skoro są tylko bytami stworzonymi przez pisarza i wiemy o nich tylko to, co napisane, a poza powieścią nie istnieją? Skoro nie przeżyły nic poza tym, o czym dowiaduje się czytelnik, to w jaki sposób to, o czym mówią może być prawdą i nieprawdą? 

Te pytania są fascynujące, szczególnie gdy stawia je sobie utytułowany prozaik, noblista, obdarzony świetnym piórem. W "Foe" Coetzee dzieli się z czytelnikiem swoimi wątpliwościami, przypuszczeniami i spostrzeżeniami, przybliżając mu jednocześnie warsztat pisarza. Zabiera w fascynującą podróż, która ociera się o absurd, a jednak pozostaje w sferze filozoficznej. Podróż jest fascynująca.

Oceny (legenda tutaj):
  • Kunszt: 7 (Eleganckie słownictwo.)
  • Lekkość Pióra: 6 (Miejscami nie tak lekkie, ale bez zastojów.)
  • Akcja: 7 (Miejscami można się w niej zagubić.)
  • Bohaterowie: 8 (Zdekonstruowani i zbudowani na nowo.)
  • Zakończenie: 8 (Dające do myślenia.)
  • Ocena Łączna: 36/50

poniedziałek, 2 marca 2020

Wojna Lotosowa - Jay Kristoff

Trylogia steampunkowa, której akcja rozgrywa się w kraju, wzorowanym na Japonii. Samurajowie, kodeks Bushido, kwitnący lotos, klany, gryfy i moc chi - czego chcieć więcej? Toż to samograj, książka, która musi się sprzedać. Do tego świetne wprowadzenie - Szogun budzi się i żąda od swoich poddanych, by dostarczyli mu gryfa - jedną z latających bestii, które wymarły już dawno temu. Bestię mityczną, której nikt z żyjących nie widział. Ale przecież życzeniom szoguna się nie odmawia...

I pierwszy tom właśnie taki jest - śmiały, nowatorski, przebojowy. Do tego jest, jak to najczęściej bywa w trylogiach, samodzielną historią, podczas gdy tom drugi jest jej nieśmiałą kontynuacją, która bez tomu trzeciego w ogóle nie ma racji bytu (wystarczy porównać do Gwiezdnych Wojen - tych kanonicznych, epizodów 4-6). Oczywiście tom pierwszy powinien kończyć się happy-endem, tom drugi nagromadzeniem przeciwności, a nawet poczuciem, że wszystkie plany wzięły w łeb, a sprawa jest przegrana, by w trzecim, najdłuższym tomie po kolei przezwyciężać problemy i doprowadzić do całkowitej Victorii.

W tym przypadku, drugi tom przynosi garść tajemnic, które jednak wyjątkowo łatwo przejrzeć i kiedy czytamy o rozwiązaniu zagadek w trzecim tomie właściwie nie jesteśmy zaskoczeni. Tym niemniej, autorowi udało się doprowadzić mnie do miejsca, którego się nie spodziewałem, może więc wszystkie drobne podstępy, które łatwo było przejrzeć miały jedynie za zadanie zamaskować ten jeden, najważniejszy? Jeśli tak, to udało się. I właśnie dzięki temu tak wysoko oceniam zakończenie książki.

Reasumując, chociaż kompozycja powieści jest nieco sztampowata, to uważam, że jest warta przeczytana, a historia w dużej części bardzo mi się podobała. Dodatkowo, z uwagi na wątek główny powieści, spodoba się z pewnością wszystkim, którym na sercu leży troska o środowisko. Na docenienie zasługują także wszelkie nawiązania do Japonii - od języka, poprzez opisy strojów, na kulturze kończąc. To także znalazło odzwierciedlenie w ocenie poniżej.

Oceny (legenda tutaj):
  • Kunszt: 8 (Plus za japońszczyznę.)
  • Lekkość Pióra: 7 (Dość lekkie, ale sporo lania wody.)
  • Akcja: 6 (Interesująco się rozwija.)
  • Bohaterowie: 7 (Czasami ich myliłem.)
  • Zakończenie: 9 (Za zgrabne zamknięcie tematu gildii.)
  • Ocena Łączna: 37/50

Cenę tej książki można sprawdzić:

Tom Pierwszy: